Tahkikat Aşaması Nedir?
Tahkikat aşaması ön inceleme aşamasından sonra gerçekleşen aşamadır. Davanın en uzun süren ve en önemli aşaması tahkikat aşamasıdır. Bu aşamada taraflar talep sonuçlarını dayandırdıkları ve davanın hali bakımından önemli olan çekişmeli olduğu da tespit edilen özellikleri inceleme ve yine maddi vakaların taraflarca sunulan deliller çerçevesinde doğruluğunun araştırıldığı aşamadır.
Tahkikat Aşamasında Hangi İşlemler Yapılır?
Tarafların dayandırdığı olayların gerçekten meydana gelip gelmediğinin delillerle araştırıldığı tespit edildiği aşama tahkikat aşamasında. Tahkikat delillerin araştırıldığı değil delillerin tartışıldığı aşamadır. Hakim tarafların iddia ve savunmaları sonucu toplanan delilleri dikkatle inceler bu inceleme sonucu duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında beyanda bulunmaları için söz verir.
Ön inceleme sonucunda tarafların ileri sürdüğü iddia ve savunmalar ve bu iddia ve savunmalar çerçevesinde ileri sürdükleri deliller uyuşmazlık bağlamında hüküm vermek için yeterli ölçüde aydınlığa kavuşmamış olursa hakim tahkikat yapacaktır.
Taraflar vakalar ve delilleri götürürler bunları da değerlendirmek mahkemenin görevidir ancak resen araştırma ilkesinin uygulandığı davalarda hakim kendiliğinden araştırma yapabilir.
Tahkikat Her Zaman Yapılır mı?
İstisnai de olsa bazı hallerde tahkikat yapılması gerekli olmayabilir, yani ön inceleme aşamasından sonra her zaman tahkikat yapılır anlamına gelmez.
İlki ön inceleme aşamasında dava şartları yahut ileri sürülen ilk itirazlar bakımından bir dava şartı eksikliği varsa ve bu davanın usulden reddi sonucunu doğurursa ya da kesin yetkili olmayan hallerde yetkisizlik ilk itirazı ya da tahkim ilk itirazı sürülmüşse hâkim tahkikat aşamasına geçmez. Bu durumda davanın usulden reddi sonucu meydana gelir.
İkincisi ön inceleme aşamasında hakim tarafları sulhe teşvik eder ve taraflar sulh olmuşsa bu aşamada tahkikata geçilmez.
Bu iki halde mahkeme ön inceleme aşamasının tamamlandığını belirtip bu konuda gerekli işlemleri yaptıktan sonra tahkikata gerek olmadığını belirterek taraflara son sözlerini sorarak karar verebilir.
Tahkikat Aşaması Ne Zaman Sona Erer?
Tahkikat aşamasında mahkeme her iki tarafı usulüne uygun olarak davet eder. Mahkemenin dinlenmek üzere taraflara yollayacağı davetiyeyle tahkikat duruşması arasındaki süre 2 haftadan az olamaz. Bu 2 haftalık süre mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi üzerine uzatabilir ya da kısaltabilir.
Mahkeme bu tahkikat aşamasında tarafların ileri sürdükleri vakaları ve delilleri inceledikten sonra hüküm için yeterince aydınlığa ulaştığını anlarsa, tahkikatın bittiğini taraflara bildirir. Tahkikatın sona erdiği duruşmadaki taraflara sözlü olarak bildirilir buna tefhim denir.