Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Nedir?
Hüküm açıklanmasının geri bırakılması, ceza yargılaması sonucunda sanık hakkında kurulan hükmün bir hukuki sonuç doğurmamasına hükmün açıklanmasının geri bırakılması denmektedir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) için yargılama sonucunda hükmolunan cezanın iki yıl veya daha az süreli hapis cezası veya adli para cezası olması gerekmektedir (CMK m.231/5).
Sanık hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılabilmesi için bazı şartlar vardır. Bunlar Ceza Muhakemesi Kanunu madde 231/6’da sayılmıştır.
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması.
- Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması.
- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi gerekir.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. Çocuklar için bu denetim süresi Çocuk Koruma Kanunu m.23 gereği üç yıldır.
Denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemediği ve denetimli serbestlik tedbirinin gereği olan yükümlülükleri yerine getirdiği taktirde açıklanması geri bırakılarak davanın düşmesine karar verilecektir.
CMK m.231/7’ye göre; Açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilen hükümde, mahkûm olunan hapis cezası ertelenemez ve kısa süreli olması hâlinde seçenek yaptırımlara çevrilemez.
Denetim Süresi İçinde Yeniden Suç İşlenmesi veya Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi Halinde Ne Olur?
Denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde, mahkeme hükmü açıklar.
Denetim süresi içinde suç işlemediği halde hakimin belirlediği denetimli serbestlik yükümlülüklerini yerine getirmeyen sanık hakkındaki hükmün de açıklanmasına karar verilir. Sanık denetim süresi içerisinde yükümlülüklere uygun davranmazsa mahkeme, cezanın yarısına kadar belirleyeceği bir kısmın infaz edilmemesine ya da koşulların varlığı halinde hükümdeki hapis cezasının ertelenmesine veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar vererek yeni bir mahkumiyet hükmü kurabilecektir.