 |
| Kitle Fonlama Sistemi |
Kitle Fonlama Sistemi (Crowdfunding) Nedir?
Kitle fonlaması, bir girişimin, fikir veya projenin binlerce insan tarafından küçük küçük miktarlarda fonlanarak girişimcinin ihtiyaç duyduğu finansmana ulaşmasıdır. Kitle fonlaması faaliyetleri, sermaye piyasası mevzuatında ilk olarak paya dayalı kitle fonlaması olarak düzenlenmiş ve ardından borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına yönelik düzenlemeler de yürürlüğe girmiştir.
Paya dayalı kitle fonlaması ile girişimci ihtiyacı olan finansmana erişmek için paylarının bir kısmını halka arz ediyor. Bu arz karşısında yatırımcılar dilediği tutarda yatırım yaparak girişimcinin ihtiyaç duyduğu finansmanı sağlıyor. Resmi Gazete’de yayımlanan 30907 sayılı “Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği (III – 35/A.1)” göre paya dayalı kitle fonlama sistemi “pay karşılığında platformlar aracılığıyla halktan para toplanması” olarak ifade ediliyor.
Resmi Gazete’de yayımlanan 31641 sayılı “Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği (III – 35/A.2)” göre borçlanmaya dayalı kitle fonlaması sistemi “kitle fonlaması borçlanma aracı karşılığında platformlar aracılığıyla halktan para toplanması” olarak tanımlanmıştır.
Kitle fonlama sisteminin 3 önemli unsuru bulunur. Bunlar: proje sahibi, projeyi fonlayanlar (yatırımcılar) ve kitle fonlama platformları.
Kitle Fonlama Sisteminin Avantajları ve Dezavantajları
Kitle fonlama sisteminin avantajıyla beraber bir girişime ilgi duyan yatırımcı, kitle fonlama sistemi üzerinde yatırım turuna çıkmış bir projeyi 7/24 çalışan ödeme sistemiyle yatırım yapabilmektedir. Bu da aslında girişimcilerin finansmana erişimini kolaylaştırmaktadır.
Paya dayalı kitle fonlaması yoluyla toplanan fonlar karşılığında çıkarılacak paylar Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde elektronik ortamda kaydı oluşturulur ve bunlara ilişkin hakların hak sahipleri bazında izlenmesi zorunlu olduğundan, yatırımlar güvenli bir şekilde tutulur.
Yeni başlayan projeler veya girişimler, kitle fonlama ile erken erişim finansmanı sağlayabilir. Bu sayede proje sahipleri iş fikirlerini hayata geçirme fırsatı elde eder.
Genellikle projeyi destekleyen kişilere, yapacakları katkı tutarına göre önceden belirlenen ödüller vaat edilir. Bu ödüller proje hayata geçirildiğinde veya kitle fonlama sistemi başarıyla sona erdiğinde yatırım yapanlara indirim, ücretsiz ürün temini, teşekkür yazısı gönderilmesi örnek olarak gösterilir.
Bazı platformlar, önceden belirlenen fon tutarının öngörülen sürede temin edilememesi halinde, o zamana kadar toplanan fonları herhangi bir kesinti yapılmadan yatırımcılara iade etmektedir.
Kitle fonlama ile finanse edilen projelerin bir kısmı erken aşama proje olduğundan dolayı başarısız olabilir. Proje sahipleri, belirli bir hedefe ulaşamadıklarında veya proje sonuçlandıktan sonra beklenen sonuçları elde edemediklerinde destekçilere karşı sorumluluklarını yerine getiremeyebilir. Projeler başarısız olursa veya projeyi yöneten ekip hedefleri gerçekleştiremezse, destekçiler yatırdıkları parayı kaybedebilirler.