Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Nedir?
Muvazaa, tarafların sırf üçüncü kişileri aldatmak amacı ile bilerek ve isteyerek gerçek
iradelerine uymayacak ve kendi aralarında hüküm ve sonuç doğurmayacak bir sözleşme yapma konusunda anlaşmalarıdır. Uygulamada daha çok erkek çocuklarının kayırılması ve mirastan mal kaçırmak amacıyla taşınmazların üçüncü kişilere tapuda satış yoluyla devredilmesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Bütün bu bilgiler ışığında denilebilir ki;
Muris muvazaası, bir kimsenin mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak niyetiyle karşılıksız kazandırmalar yapması ve bu kazanımları tapuda satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermesidir. Miras bırakanın böyle bir yola başvurmasının temel nedeni, mirasa konu malların saklı paylı mirasçılar tarafından tenkis davasına konu edilmesini önlemektir.
Yukarıda da açıklandığı üzere tarafların iç iradeleri ile beyanları arasında bilerek yaratılan bir uyumsuzluk hali söz konusudur. Genel olarak muvazaada görünüşteki işlem tarafların iradesine uymadığı için, aralarında yapılan gizli işlem ise şekil şartı eksikliğinden dolayı geçersiz olmaktadır. Muvazaanın varlığı her zaman iddia ve ispat edilebilir ve tarafların icazet vermesi ile de geçerli hale gelmez.
Muris Muvazaasının (Mirastan Mal Kaçırma) Davasının Şartları
- Görünüşteki İşlem (Sözleşme): Görünüşteki işlem, tarafların bilerek ve isteyerek beyanları arasında meydana getirdikleri uyumsuzluktur. Bu durum uygulamada çoğunlukla iradelerin bağışlama olmasına rağmen tapuda satış ya da ölünceye kadar bakma sözleşmesi olarak gösterilmesidir.
- Muvazaa Anlaşması: Miras bırakan ile karşı tarafın, görünüşteki işlemin yani sözleşmenin sadece mirasçıları aldatmak amacıyla yapıldığı ve hüküm ve sonuç doğurmayacağı hususunda anlaştıkları anlaşmadır.
- Mirasçıları Aldatma Amacı: Bu husustaki kasıt tarafların görünüşte meydana getirdikleri satış akdi ile mirasçıları aldatmak amacıyla yapılmasıdır.
- Gizli İşlem (Sözleşme): Muris muvazaasında daha önce de bahsedildiği üzere temel amaç bir malı bağışlamaktır, dolayısıyla buradaki gizli işlem başka bir işlemin (sözleşmenin) arında gizlenmektedir. Yapılan gizli işlem görünüşteki işlemin aksine tarafların iradelerine uygun olduğu için kanundaki şekil şartlarını taşıması durumunda geçerli olur.
Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Davasını Kimler Açabilir?
Mirası reddeden, miras hakkından feragat eden veya mirasçılıktan çıkarılan mirasçılar hariç olmak üzere miras hakkı çiğnenen her mirasçı muris muvazaası davasını açabileceği gibi muvazaa iddiasını da her türlü delil ile ispatlayabilir. İspat yükü davacı taraftadır.
Muris Muvazaası Davasında Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süre
Muris muvazaası davasında dava zamanaşımı ve hak düşürücü süre olmamakla birlikte miras bırakanın ölümü itibari ile mirasçı bu davayı açılabilir.
Muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davası taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesince incelenir. Bu bakımdan, işbu davada görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi iken yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.